Dalam dunia digital yang semakin kompleks ini, ancaman siber menjadi semakin nyata dan berleluasa. Serangan boleh datang dari pelbagai arah, daripada penggodam individu hinggalah ke organisasi jenayah terancang, dengan motif yang berbeza-beza.
Kita perlu bersedia untuk menghadapi kemungkinan ini dan tahu bagaimana untuk bertindak balas dengan berkesan. Sebagai pengguna internet, kita ada tanggungjawab untuk melindungi diri kita sendiri dan maklumat peribadi kita.
Siber serangan, kini bukan lagi sekadar isu teknikal, tetapi telah menjadi cabaran besar yang memberi kesan kepada ekonomi dan kehidupan seharian kita.
Saya sendiri pernah mengalami cubaannya apabila akaun media sosial saya digodam dan digunakan untuk menyebarkan berita palsu. Sungguh memeningkan! Justeru, pemahaman yang mendalam mengenai jenis-jenis serangan siber dan cara untuk mengatasinya amatlah penting.
Lebih-lebih lagi dengan perkembangan AI, di mana serangan siber menjadi lebih canggih dan sukar dikesan. Sebagai contoh, serangan *phishing* melalui e-mel atau SMS kini menjadi lebih pintar, dengan menggunakan taktik psikologi untuk memperdaya mangsa.
*Ransomware* pula boleh melumpuhkan seluruh sistem komputer, menuntut tebusan yang besar untuk memulihkan data yang disulitkan. Selain itu, serangan DDoS (Distributed Denial of Service) boleh menyebabkan laman web atau aplikasi menjadi tidak boleh diakses, menjejaskan perniagaan dan perkhidmatan penting.
Masa depan pula mungkin menyaksikan penggunaan AI dalam serangan siber, menjadikannya lebih automatik dan sukar untuk dikesan. Kini, terdapat pelbagai jenis ancaman siber yang perlu kita ketahui.
Selain daripada yang disebutkan tadi, terdapat juga *malware*, *spyware*, dan serangan *man-in-the-middle*. Setiap satu mempunyai cara operasi yang berbeza dan memerlukan strategi pertahanan yang khusus.
Contohnya, perisian anti-virus yang baik boleh melindungi kita daripada *malware*, manakala penggunaan kata laluan yang kuat dan pengesahan dua faktor boleh mengurangkan risiko akaun kita digodam.
Kesedaran dan pendidikan mengenai keselamatan siber adalah kunci utama dalam melindungi diri kita daripada ancaman ini. Dalam konteks perniagaan, syarikat perlu melabur dalam sistem keselamatan yang kukuh dan melatih kakitangan mereka mengenai amalan keselamatan siber.
Ini termasuklah melaksanakan dasar keselamatan yang jelas, melakukan ujian penembusan (penetration testing) secara berkala, dan menyediakan pelan tindak balas insiden yang komprehensif.
Kerajaan dan pihak berkuasa juga memainkan peranan penting dalam mewujudkan undang-undang dan peraturan yang ketat untuk memerangi jenayah siber. Oleh itu, mari kita tingkatkan kesedaran kita mengenai keselamatan siber dan mengambil langkah-langkah yang perlu untuk melindungi diri kita sendiri, keluarga kita, dan perniagaan kita.
Perkembangan teknologi yang pesat ini memerlukan kita untuk sentiasa belajar dan menyesuaikan diri dengan ancaman yang sentiasa berubah. Mari kita pelajari dengan lebih tepat mengenai cara menghadapi cabaran ini!
Memahami Landskap Ancaman Siber Semasa
Landskap ancaman siber sentiasa berubah, dengan taktik dan teknik baharu muncul setiap hari. Kita perlu sentiasa mengikuti perkembangan terkini untuk melindungi diri kita dengan berkesan.
Antara ancaman yang paling biasa ialah perisian hasad (malware), serangan *phishing*, serangan *ransomware*, dan serangan *distributed denial-of-service* (DDoS).
Setiap satu memerlukan pendekatan yang berbeza untuk dicegah dan diatasi. Sebagai contoh, perisian hasad boleh memasuki sistem kita melalui e-mel yang mencurigakan, laman web yang dijangkiti, atau perisian yang dimuat turun secara haram.
Ia boleh menyebabkan kerosakan yang teruk, seperti mencuri data peribadi, merosakkan fail, atau mengambil alih kawalan sistem kita. Serangan *phishing* pula cuba memperdaya kita untuk mendedahkan maklumat sensitif seperti kata laluan atau nombor kad kredit.
*Ransomware* pula menyulitkan fail kita dan menuntut tebusan untuk memulihkannya. Serangan DDoS pula melumpuhkan laman web atau aplikasi dengan membanjiri mereka dengan trafik yang berlebihan.
Oleh itu, adalah penting untuk kita memahami bagaimana setiap ancaman ini berfungsi dan mengambil langkah-langkah yang perlu untuk melindungi diri kita.
Ini termasuklah memasang perisian anti-virus yang baik, mengelakkan klik pada pautan yang mencurigakan, membuat sandaran data secara berkala, dan menggunakan kata laluan yang kuat dan unik untuk setiap akaun kita.
1. Mengenali Taktik Phishing dan Cara Mengelakkannya
Phishing merupakan satu taktik penipuan siber yang bertujuan untuk mendapatkan maklumat peribadi anda seperti kata laluan, butiran kad kredit, dan maklumat akaun bank.
Biasanya, penyerang akan menyamar sebagai entiti yang sah seperti bank, syarikat telekomunikasi, atau platform media sosial melalui e-mel, SMS, atau panggilan telefon.
Mereka akan menggunakan taktik psikologi seperti mewujudkan rasa cemas atau menawarkan ganjaran yang tidak munasabah untuk memperdaya anda memberikan maklumat yang diminta.
Saya sendiri pernah menerima e-mel yang kononnya daripada bank saya, meminta saya mengesahkan butiran akaun saya dengan segera. Nasib baik, saya sedar bahawa e-mel tersebut mencurigakan kerana ia mengandungi kesalahan tatabahasa dan ejaan, serta pautan yang tidak sah.
Jika saya tidak berhati-hati, saya mungkin telah menjadi mangsa phishing. Untuk mengelakkan diri daripada menjadi mangsa phishing, berhati-hati dengan e-mel, SMS, atau panggilan telefon yang meminta maklumat peribadi anda.
Jangan klik pada pautan atau memuat turun lampiran daripada sumber yang tidak dikenali. Sentiasa sahkan kesahihan permintaan tersebut dengan menghubungi terus entiti yang terbabit melalui saluran yang sah.
Gunakan juga ciri pengesahan dua faktor (2FA) untuk akaun-akaun penting anda.
2. Perisian Hasad: Bagaimana Ia Berfungsi dan Cara Melindungi Diri
Perisian hasad atau *malware* merujuk kepada pelbagai jenis perisian yang direka untuk merosakkan atau mendapatkan akses tanpa kebenaran ke dalam sistem komputer anda.
Ia boleh termasuk virus, *worm*, *trojan horse*, *spyware*, dan *ransomware*. Perisian hasad boleh masuk ke dalam sistem anda melalui pelbagai cara, seperti memuat turun fail yang dijangkiti, melayari laman web yang berniat jahat, atau membuka lampiran e-mel yang mencurigakan.
Apabila perisian hasad berjaya menjangkiti sistem anda, ia boleh menyebabkan pelbagai masalah, seperti mencuri data peribadi, merosakkan fail, melumpuhkan sistem, atau menggunakan sistem anda untuk melancarkan serangan ke atas sistem lain.
Untuk melindungi diri daripada perisian hasad, pastikan anda memasang perisian antivirus yang bereputasi dan sentiasa mengemas kininya. Elakkan daripada memuat turun fail atau membuka lampiran e-mel daripada sumber yang tidak dikenali.
Berhati-hati ketika melayari laman web dan elakkan daripada melawat laman web yang mencurigakan. Buat sandaran data anda secara berkala untuk mengelakkan kehilangan data sekiranya sistem anda dijangkiti perisian hasad.
Membangunkan Kata Laluan Yang Kukuh dan Selamat
Kata laluan yang kukuh dan selamat adalah barisan pertahanan pertama kita dalam melindungi akaun dan maklumat peribadi kita. Namun, ramai di antara kita masih menggunakan kata laluan yang lemah dan mudah diteka, seperti “123456” atau “password”.
Ini menjadikan akaun kita mudah terdedah kepada serangan penggodam. Kata laluan yang kukuh seharusnya terdiri daripada sekurang-kurangnya 12 aksara, menggabungkan huruf besar dan kecil, nombor, dan simbol.
Elakkan daripada menggunakan maklumat peribadi seperti nama, tarikh lahir, atau nombor telefon dalam kata laluan anda. Jangan gunakan kata laluan yang sama untuk semua akaun anda.
Jika salah satu akaun anda digodam, semua akaun anda yang lain juga berisiko. Untuk memudahkan pengurusan kata laluan yang kompleks, pertimbangkan untuk menggunakan pengurus kata laluan (password manager).
Pengurus kata laluan boleh menjana dan menyimpan kata laluan yang kukuh untuk semua akaun anda, serta mengisi borang log masuk secara automatik. Ini menjimatkan masa dan usaha anda, serta meningkatkan keselamatan akaun anda.
1. Menggunakan Pengurus Kata Laluan untuk Keselamatan Maksimum
Pengurus kata laluan ialah alat yang sangat berguna untuk membantu anda menjana, menyimpan, dan mengurus kata laluan anda dengan selamat. Ia berfungsi dengan menyimpan semua kata laluan anda dalam peti besi yang disulitkan, yang dilindungi oleh satu kata laluan utama (master password).
Anda hanya perlu ingat satu kata laluan utama ini untuk mengakses semua kata laluan anda yang lain. Antara kelebihan menggunakan pengurus kata laluan ialah:* Menjana kata laluan yang kukuh dan unik untuk setiap akaun anda.
* Menyimpan semua kata laluan anda dengan selamat dalam peti besi yang disulitkan. * Mengisi borang log masuk secara automatik, menjimatkan masa dan usaha anda.
* Menyemak kekuatan kata laluan anda dan memberi amaran jika ada kata laluan yang lemah atau digunakan semula. * Menawarkan ciri tambahan seperti pengesahan dua faktor (2FA) dan pemantauan pelanggaran data.
Terdapat pelbagai pengurus kata laluan yang tersedia, baik yang percuma mahupun berbayar. Antara yang popular ialah LastPass, 1Password, dan Dashlane.
Pilih pengurus kata laluan yang sesuai dengan keperluan dan bajet anda.
2. Kepentingan Pengesahan Dua Faktor (2FA)
Pengesahan dua faktor (2FA) ialah lapisan keselamatan tambahan yang memerlukan anda memberikan dua bentuk pengenalan yang berbeza untuk mengakses akaun anda.
Selain daripada kata laluan anda, anda juga perlu memberikan kod pengesahan yang dihantar ke telefon bimbit anda atau menjana kod melalui aplikasi pengesah.
Pengesahan dua faktor (2FA) membantu melindungi akaun anda walaupun kata laluan anda telah dicuri atau digodam. Penyerang tidak akan dapat mengakses akaun anda tanpa kod pengesahan yang dihantar ke telefon bimbit anda.
Anda boleh mengaktifkan pengesahan dua faktor (2FA) untuk akaun-akaun penting anda seperti e-mel, media sosial, perbankan dalam talian, dan platform e-dagang.
Ikuti arahan yang diberikan oleh platform tersebut untuk mengaktifkan ciri ini.
Mengamalkan Tabiat Melayari Internet yang Selamat
Tabiat melayari internet yang selamat adalah penting untuk melindungi diri kita daripada pelbagai ancaman siber. Kita perlu berhati-hati dengan laman web yang kita lawati, pautan yang kita klik, dan maklumat yang kita kongsikan dalam talian.
Elakkan daripada melayari laman web yang mencurigakan atau mengandungi kandungan yang tidak sesuai. Jangan klik pada pautan yang diterima melalui e-mel atau media sosial daripada sumber yang tidak dikenali.
Berhati-hati dengan iklan yang menjanjikan ganjaran yang tidak munasabah atau meminta maklumat peribadi anda. Sentiasa periksa alamat laman web (URL) sebelum memasukkan maklumat sensitif seperti kata laluan atau nombor kad kredit.
Pastikan alamat laman web bermula dengan “https://” dan mempunyai ikon kunci di sebelah kiri. Ini menunjukkan bahawa laman web tersebut menggunakan protokol keselamatan yang menyulitkan data anda.
1. Mengenali Laman Web Berbahaya dan Cara Mengelakkannya
Laman web berbahaya boleh mengandungi perisian hasad, *phishing*, atau kandungan yang tidak sesuai. Ia boleh merosakkan sistem anda, mencuri data peribadi anda, atau memperdaya anda untuk memberikan maklumat sensitif.
Berikut adalah beberapa ciri laman web berbahaya yang perlu anda perhatikan:* Alamat laman web (URL) yang mencurigakan atau tidak dikenali. * Reka bentuk laman web yang kelihatan tidak profesional atau mengandungi kesalahan tatabahasa dan ejaan.
* Pop-up atau iklan yang menjanjikan ganjaran yang tidak munasabah atau meminta maklumat peribadi anda. * Amaran keselamatan daripada pelayar web anda.
Jika anda mengesyaki bahawa laman web yang anda lawati adalah berbahaya, segera tutup laman web tersebut dan jangan klik pada sebarang pautan atau memuat turun sebarang fail.
2. Keselamatan di Media Sosial: Mengawal Privasi dan Maklumat Peribadi
Media sosial adalah platform yang hebat untuk berhubung dengan rakan dan keluarga, tetapi ia juga boleh menjadi tempat yang berbahaya jika kita tidak berhati-hati.
Kita perlu mengawal privasi dan maklumat peribadi kita untuk mengelakkan diri daripada menjadi mangsa jenayah siber. Berikut adalah beberapa tips untuk keselamatan di media sosial:* Tetapkan profil anda kepada “Private” supaya hanya rakan anda sahaja yang boleh melihat kandungan anda.
* Berhati-hati dengan maklumat yang anda kongsikan dalam talian. Jangan berkongsi maklumat peribadi seperti alamat rumah, nombor telefon, atau jadual perjalanan anda.
* Jangan menerima permintaan rakan daripada orang yang tidak dikenali. * Laporkan sebarang kandungan atau aktiviti yang mencurigakan kepada pentadbir platform media sosial.
Melindungi Peranti Mudah Alih Daripada Ancaman Siber
Peranti mudah alih seperti telefon pintar dan tablet kini menjadi sebahagian penting dalam kehidupan kita. Kita menggunakannya untuk pelbagai tujuan, seperti berkomunikasi, melayari internet, dan melakukan transaksi kewangan.
Oleh itu, adalah penting untuk kita melindungi peranti mudah alih kita daripada ancaman siber. Pasang perisian anti-virus yang baik untuk peranti mudah alih anda.
Kemas kini sistem operasi dan aplikasi anda secara berkala untuk memastikan anda mempunyai perlindungan keselamatan yang terkini. Elakkan daripada memuat turun aplikasi daripada sumber yang tidak dikenali.
Gunakan kata laluan atau PIN yang kuat untuk mengunci peranti anda. Aktifkan ciri cari peranti saya (find my device) untuk mengesan peranti anda jika ia hilang atau dicuri.
| Ancaman Siber | Penerangan | Cara Mengatasi |
|---|---|---|
| Phishing | Percubaan untuk mendapatkan maklumat peribadi melalui e-mel, SMS, atau panggilan telefon palsu. | Berhati-hati dengan permintaan maklumat peribadi, sahkan kesahihan permintaan, gunakan 2FA. |
| Perisian Hasad (Malware) | Perisian yang direka untuk merosakkan atau mendapatkan akses tanpa kebenaran ke dalam sistem komputer. | Pasang perisian antivirus, elakkan memuat turun fail dari sumber yang tidak dikenali, buat sandaran data. |
| Ransomware | Perisian yang menyulitkan fail dan menuntut tebusan untuk memulihkannya. | Buat sandaran data secara berkala, elakkan klik pada pautan yang mencurigakan, pasang perisian antivirus. |
| Serangan DDoS | Serangan yang melumpuhkan laman web atau aplikasi dengan membanjiri mereka dengan trafik yang berlebihan. | Gunakan perkhidmatan perlindungan DDoS, tingkatkan kapasiti pelayan, sekat trafik yang mencurigakan. |
1. Mengemaskini Perisian dan Aplikasi Secara Berkala
Mengemaskini perisian dan aplikasi anda secara berkala adalah penting untuk memastikan anda mempunyai perlindungan keselamatan yang terkini. Kemas kini perisian sering mengandungi tampalan keselamatan yang membaiki kelemahan yang boleh dieksploitasi oleh penyerang.
Aktifkan ciri kemas kini automatik pada peranti anda supaya perisian dan aplikasi anda dikemas kini secara automatik apabila kemas kini tersedia. Jika tidak, semak kemas kini secara manual secara berkala dan pasang kemas kini yang tersedia.
2. Menggunakan VPN untuk Privasi Tambahan
VPN (Virtual Private Network) ialah perkhidmatan yang menyulitkan trafik internet anda dan mengalihkannya melalui pelayan yang selamat. Ini membantu melindungi privasi anda dan menyembunyikan alamat IP anda, menjadikannya lebih sukar bagi orang lain untuk menjejaki aktiviti anda dalam talian.
VPN amat berguna apabila anda menggunakan rangkaian Wi-Fi awam, yang sering tidak selamat dan terdedah kepada serangan penggodam. VPN juga boleh membantu anda mengakses kandungan yang disekat di negara anda.
Terdapat pelbagai perkhidmatan VPN yang tersedia, baik yang percuma mahupun berbayar. Pilih perkhidmatan VPN yang sesuai dengan keperluan dan bajet anda.
Sentiasa Berwaspada dan Berpengetahuan
Keselamatan siber adalah tanggungjawab kita semua. Kita perlu sentiasa berwaspada dan berpengetahuan mengenai ancaman siber yang terkini dan cara untuk melindungi diri kita.
Ikuti berita dan perkembangan terkini mengenai keselamatan siber. Sertai kursus atau bengkel keselamatan siber untuk meningkatkan pengetahuan dan kemahiran anda.
Kongsikan maklumat dan tips keselamatan siber dengan rakan dan keluarga anda. Laporkan sebarang insiden keselamatan siber kepada pihak berkuasa yang berkaitan.
Dengan bekerjasama, kita boleh mewujudkan persekitaran dalam talian yang lebih selamat dan terjamin untuk semua.
1. Sumber-Sumber Maklumat Keselamatan Siber Yang Berguna
Terdapat pelbagai sumber maklumat keselamatan siber yang berguna yang boleh membantu anda meningkatkan pengetahuan dan kesedaran anda. Antaranya ialah:* Laman web dan blog keselamatan siber seperti Kaspersky, Norton, dan Sophos.
* Portal berita teknologi seperti TechCrunch, The Verge, dan Wired. * Media sosial seperti Twitter dan LinkedIn, di mana anda boleh mengikuti pakar keselamatan siber dan organisasi keselamatan.
* Kursus dalam talian dan bengkel keselamatan siber yang ditawarkan oleh pelbagai platform seperti Coursera, Udemy, dan SANS Institute. * Agensi kerajaan dan organisasi keselamatan seperti CyberSecurity Malaysia dan National Cyber Security Agency (NACSA).
2. Melaporkan Insiden Keselamatan Siber kepada Pihak Berkuasa
Jika anda menjadi mangsa insiden keselamatan siber seperti *phishing*, perisian hasad, atau kecurian identiti, adalah penting untuk melaporkannya kepada pihak berkuasa yang berkaitan.
Ini membantu mereka menyiasat insiden tersebut, mengambil tindakan yang sewajarnya, dan mencegah insiden serupa daripada berlaku pada masa akan datang.
Di Malaysia, anda boleh melaporkan insiden keselamatan siber kepada CyberSecurity Malaysia melalui laman web mereka atau menghubungi talian hotline mereka.
Anda juga boleh membuat laporan polis di balai polis yang berdekatan. Dengan melaporkan insiden keselamatan siber, anda membantu melindungi diri anda dan orang lain daripada menjadi mangsa jenayah siber.
Penutup
Semoga perkongsian ini dapat membantu anda memahami landskap ancaman siber dan mengambil langkah-langkah yang perlu untuk melindungi diri anda. Ingat, keselamatan siber adalah tanggungjawab kita bersama. Sentiasa berwaspada dan berpengetahuan, dan kongsilah maklumat ini dengan orang lain.
Dengan mengamalkan amalan keselamatan siber yang baik, kita dapat mewujudkan persekitaran dalam talian yang lebih selamat dan terjamin untuk semua.
Jaga diri anda dan sentiasa berhati-hati di dunia siber!
Maklumat Berguna
1. Semak laman web CyberSecurity Malaysia untuk mendapatkan maklumat terkini mengenai ancaman siber dan tips keselamatan.
2. Ikuti akaun media sosial pakar keselamatan siber untuk mendapatkan tips dan nasihat terkini.
3. Gunakan alat penguji kata laluan dalam talian untuk menyemak kekuatan kata laluan anda.
4. Pertimbangkan untuk melanggan perkhidmatan pemantauan identiti untuk mengesan sebarang aktiviti yang mencurigakan pada akaun anda.
5. Jika anda mempunyai sebarang pertanyaan atau kebimbangan mengenai keselamatan siber, jangan teragak-agak untuk menghubungi pakar atau agensi yang berkaitan.
Perkara Penting untuk Diingati
1. Sentiasa berwaspada terhadap e-mel, SMS, atau panggilan telefon yang mencurigakan.
2. Gunakan kata laluan yang kukuh dan unik untuk setiap akaun anda.
3. Aktifkan pengesahan dua faktor (2FA) untuk akaun-akaun penting anda.
4. Kemas kini perisian dan aplikasi anda secara berkala.
5. Amalkan tabiat melayari internet yang selamat.
Soalan Lazim (FAQ) 📖
S: Apakah langkah-langkah asas yang boleh saya ambil untuk melindungi diri daripada serangan phishing?
J: Sebagai permulaan, jangan sekali-kali klik pada pautan atau muat turun lampiran daripada e-mel atau SMS yang mencurigakan. Sentiasa periksa alamat e-mel penghantar dan pastikan ia sah.
Jangan terburu-buru untuk memberikan maklumat peribadi atau kewangan anda. Jika ragu-ragu, hubungi organisasi yang didakwa menghantar e-mel tersebut secara terus melalui saluran komunikasi rasmi mereka.
Saya sendiri pernah hampir tertipu dengan e-mel phishing yang mendakwa dari bank saya, nasib baik saya sempat menelefon pihak bank untuk mengesahkan sebelum memberikan sebarang maklumat!
S: Apakah yang perlu saya lakukan jika komputer saya dijangkiti ransomware?
J: Jangan panik! Putuskan sambungan komputer anda daripada internet dan rangkaian tempatan secepat mungkin untuk mengelakkan penyebaran ransomware ke peranti lain.
Cuba kenal pasti jenis ransomware yang menjangkiti komputer anda, kerana ini akan membantu dalam mencari penyelesaian pemulihan yang sesuai. Anda boleh menggunakan alat pengimbas ransomware dalam talian untuk tujuan ini.
Jangan membayar tebusan, kerana ini tidak menjamin bahawa data anda akan dipulihkan dan ia boleh menggalakkan penjenayah untuk melakukan serangan yang lebih lanjut.
Sebaliknya, laporkan kejadian tersebut kepada pihak berkuasa dan dapatkan bantuan daripada pakar keselamatan siber. Sebagai langkah berjaga-jaga, sentiasa buat sandaran data anda secara berkala ke lokasi yang selamat, seperti cakera keras luaran atau storan awan, supaya anda boleh memulihkan data anda jika berlaku serangan ransomware.
S: Bagaimana perniagaan kecil seperti kedai runcit saya boleh melindungi diri daripada serangan siber dengan sumber yang terhad?
J: Walaupun dengan sumber yang terhad, terdapat beberapa langkah yang boleh diambil. Pertama, pastikan semua komputer dan peranti anda dilengkapi dengan perisian anti-virus yang terkini.
Kedua, gunakan kata laluan yang kuat dan unik untuk semua akaun dan tukar kata laluan anda secara berkala. Pertimbangkan untuk menggunakan pengurus kata laluan untuk membantu anda menjana dan menyimpan kata laluan yang selamat.
Ketiga, latih kakitangan anda mengenai amalan keselamatan siber asas, seperti cara mengenal pasti e-mel phishing dan mengelakkan muat turun perisian yang mencurigakan.
Keempat, buat sandaran data penting anda secara berkala ke lokasi yang selamat. Terakhir, pertimbangkan untuk mendapatkan khidmat nasihat daripada pakar keselamatan siber untuk menilai kelemahan keselamatan anda dan mencadangkan langkah-langkah perlindungan yang sesuai.
Ingat, perlindungan siber adalah satu proses yang berterusan, bukan satu penyelesaian sekali sahaja.
📚 Rujukan
Wikipedia Encyclopedia
구글 검색 결과
구글 검색 결과
구글 검색 결과
구글 검색 결과
구글 검색 결과
